WSKAZÓWKA – cz. 3
Do kolejnego aparatu fotograficznego przyłóżcie lica,
Na zdjęciu po lewej stronie widoczna będzie
S_ _ _ _ _ _ A czyli żydowska bożnica.
Gdy w prawo w ulicę Wąską skręcicie,
Następny aparat już zobaczycie.
Tam dalszą cześć zadania otrzymacie.
Synagoga i Dom Bramny
Neogotycki Dom Bramny wybudowano w 1856 roku. Tu mieściła się siedziba administracji Więzienia Pruskiego. W średniowieczu nie było bezpośredniego przejścia między zamkiem a miastem. Oba systemy fortyfikacyjne oddzielała fosa.
Po lewej stronie fotografii widoczny jest fragment budynku synagogi zbudowanej w 1820 roku. We wnętrzu, obok sali modlitw, znajdowała się sala obrad zarządu gminy żydowskiej. Na początku XX wieku żydowska gmina wyznaniowa w Gniewie była już bardzo mała. W 1921 r. w jej skład wchodziło 14 osób, w 1933 r. już tylko 9. W samym Gniewie w latach 1925-26 mieszkała tylko 1 osoba żydowskiej narodowości, a w 1926 r. w mieście nie było już żadnego członka gminy żydowskiej. Podczas II wojny światowej, w 1939 roku, Niemcy doszczętnie zniszczyli synagogę. Po wojnie budynku synagogi nie odbudowano.
Pierwszy dom modlitwy żydowskiej gminy w Gniewie założono około 1812 roku. Znajdował się w jednej z bram murów obronnych. W 1820 roku przestała pełnić swoją funkcję w związku z założeniem nowej, większej synagogi.